ทำไมยอดคนดูลดลง?
คุณจำได้หรือเปล่าครับว่า คนดูไลฟ์เดบิ้วท์แรกของคุณมีจำนวนเท่าไหร่? แล้วตอนนี้มีคนดูคุณอยู่เท่าไหร่?
พวกเราสงสัยว่า ทำไมยอดคนดูในตอนแรกถึงมากกว่าตอนที่เราไลฟ์ปกติ ผมเองก็สงสัย เลยอยากมานั่งคุยเรื่องนี้ครับ!
จุดเริ่มต้นของฉันคือการเดบิ้วท์
การเดบิ้วท์เป็นเหมือนกับวัฒนธรรมหลักของ Vtuber ไปแล้ว ไม่ว่าจะเป็นประเทศไทยหรือประเทศไหนก็ตาม
จากในตอนแรก Vtuber ถูกมองว่าเป็นเหมือนกับ Idol บนเวที จนถึงปัจจุบันที่ Vtuber อาจเป็นเหมือนกับเพื่อนคุยระหว่างทำงานที่บ้าน การเดบิ้วท์ก็ยังคงเห็นได้ในปัจจุบัน
การเดบิ้วท์มีประโยชน์ในแง่ของการสร้างรากฐานของคาแรกเตอร์ Vtuber และการสร้างฐานแฟนคลับของช่อง
เพราะแบบนั้นเลยทำให้ Vtuber หลายท่านเลือกจะเดบิ้วท์กัน นอกจากที่มันคือ Industry standard มันสร้างตัวตนและแฟนคลับให้มีรากฐานที่แข็งแรงอีกด้วย
ก็มีบ้างแหละครับที่มี Vtuber ที่ไม่ได้อยากเดบิ้วท์ แต่จุดเริ่มต้นของพวกเขาก็จะมีเหมือนกันคือ การสร้างตัวตนและแฟนคลับให้แข็งแรง แค่ไม่ได้อยู่ในรูปแบบของการเดบิ้วท์
เมื่อเป็นแบบนั้น Vtuber ที่มีทีมงาน ที่เห็นถึงความสำคัญนี้ จึงมีการเตรียมตัวไว้เป็นอย่างดี พวกเขาวางแผนว่าจะทำให้ไลฟ์เดบิ้วท์แรกออกมาดีที่สุดยังไง
สำหรับผมในตอนที่เดบิ้วท์ครั้งแรก ผมเก็บความตื่นเต้นด้วยการทำตัวให้รู้สึกปกติที่สุด ผมมีแผนและการเตรียมตัวเพราะผมและทีมงานรู้ว่ามันคือเรื่องสำคัญ
เราอาจเห็นว่าไลฟ์เดบิ้วท์มีการจัดวางแผนผังการนำเสนอที่ตายตัว ตั้งแต่ แนะนำตัวเอง, บอกสิ่งที่ชอบและไม่ชอบ, เป้าหมาย และขอบคุณทีมงาน
ไลฟ์เดบิ้วท์แรกเลยเป็นเหมือนกับ Awareness ใน Marketing funnel ที่ตามหาคนที่ชอบอะไรเหมือนกันกับ Vtuber ท่านนั้น
และตามหลัก Marketing funnel มันเป็นเรื่องปกติมาก ๆ ที่จะมีคนดูเยอะ เพราะมันคือ การทำให้คนเห็นว่า ฉันคือ Vtuber นะ พวกเธอสนใจฉันหรือเปล่า?
คนดูที่เริ่มลดลง
เมื่อผ่านไปนานวัน คนดูจะเริ่มลดลงจนน่าวิตก จากคนดูหลักร้อยอาจลดเหลือหลักสิบ หรือคนดูหลักสิบลดลงเหลือหลักหน่วย
คำถามในหัวของพวกเราคือ เราทำอะไรผิดวะ?
เราเดินเกมพลาดตรงไหน? เราทำอะไรไม่ถูกใจหรือเปล่า? โมเดลเราไม่สวยพอเหรอ?
การลดลงของคนดูสร้างความกังวลให้ Vtuber มากครับ จนบางทีเราอาจไปโทษสิ่งอื่น เพื่อให้เรารู้สึกดีขึ้น เช่น โทษสังคมว่า เพราะมี Vtuber ผุดเป็นดอกเห็ด คนเลยไม่มาสนใจฉัน อะไรทำนองนั้นครับ (ผมก็เป็น)
พวกเราบางคนอาจผ่านปัญหานี้ไปได้อย่างสวยงาม สวยงามที่ว่าคือ ไม่ได้รู้สึกว่าเป็นปัญหาอะไรที่คนดูจะลดลง เพราะตัวเขาก็ยังทำในสิ่งที่ตัวเขารักอยู่เหมือนเดิม
“แต่ฉันก็รักในการเป็น Vtuber นะ!” Vtuber บางท่านได้ตะโกนออกมาจากฝูงชน
จริงครับ ที่คุณรักในการเป็น Vtuber คุณเลยมาเป็น Vtuber แต่การทำในสิ่งที่รัก ไม่เคยบอกว่าคุณจะได้ดิบได้ดีตลอดเวลาที่คุณทำ มันแค่ทำให้คุณทำมันบ่อยขึ้นโดยไม่รู้สึกเหนื่อยเท่านั้น
อาการ Burn out และอาการคิดมาก เริ่มมาหาเราบ่อยขึ้นและบ่อยขึ้นเรื่อย ๆ พวกเราจะเห็นว่ามี Vtuber ที่ประกาศจบการศึกษาไปไม่น้อยในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ทั้งคนที่มีชื่อเสียงไปจนถึง Vtuber ที่มาเป็น Vtuber ได้ไม่ถึง 6 เดือน
มันคือการต่อสู้ดิ้นรนหรือเปล่าในการอยู่ที่นี้? มันคืออีกหนึ่งคำถามที่ถามตัวเองระหว่างที่นั่งกอดเข่าในห้องนอน หลังจากเลิกไลฟ์สตรีม เพราะมีคนดูเท่ากับ 0 คน
ความสับสนที่มากขึ้น
คุณสงสัยมั้ยครับว่า ถ้า Vtuber จบการศึกษาไป พวกเขาจะทำอะไรต่อ?
คำตอบคือ กลับไปใช้ชีวิตในฐานะคนทั่วไปครับ
Vtuber เป็นเหมือนกับโลกอีกใบ ตัวตนอีกแบบ ที่พวกเราอาจสร้างขึ้นเพื่อหนีออกจากโลกความจริงที่โหดร้าย
พวกเราทุกคนมีปัญหาในโลกคนทั่วไป บางคนอาจรู้สึกว่าตัวเองแปลกแยก หรือบางคนไม่สามารถเข้ากับคนอื่นได้เลย
การสร้างตัวตน Vtuber อาจจะมีมากกว่าแค่ต้องการการยอมรับ แต่มันอาจหมายถึงทำให้เรายังมีชีวิตอยู่ก็ได้
คุณเคยได้ยินคำที่ว่า ความรู้สึกอับอายมันก็ไม่ต่างจากความตาย หรือเปล่าครับ?
ตอนนั้นจนถึงตอนนี้ ผมอยากมีคนมายอมรับในตัวผม เพราะผมรู้สึกอายที่ตัวเองไร้ค่าครับ ความรู้สึกอับอายมันก็ไม่ต่างจากการที่ผมตายทั้งเป็น
คนเรารู้สึกอับอายไม่เหมือนกันครับ แต่เรารู้ว่า ความรู้สึกของการตายทั้งเป็นมันเป็นยังไง
เมื่อผมกลับไปใช้ชีวิตในฐานะคนทั่วไป ผมรู้สึกว่าผมต้องกลับมาเจอกับความจริงที่น่าอายของผม เจอกับความจริงที่เราอ่อนแอแล้วเราก็แพ้ไปในตลาด Vtuber
อาจแตกต่างนิดหน่อยตรงที่ ผมเลือกออกจากการเป็น Vtuber เพราะผมรู้ว่าผมอยากไปทำงานด้านอื่นต่อ แต่ผมต้องผ่านความจริงที่ว่า
ก็ถ้าหากเรามีคนดูเยอะแต่แรก เราก็คงไม่เลิกง่าย ๆ แบบนี้หรอก
ตอนที่ผมออกมาเพื่อเดินตามทางของตัวเอง ทางในโลกคนทั่วไปมันก็ดูน่ากลัวจริง ๆ ครับ ผมไม่รู้เลยว่าจะเดินไปทางในต่อดี ในอายุที่เกือบจะ 25 ปี
บางทีมันอาจเป็นแบบนั้นมาตลอด เป็นแบบที่ว่า ถ้าคุณไม่เจ๋งพอในวงการนี้ พยายามให้ตายคุณก็จะไม่ประสบความสำเร็จ มันน่าอับอายสำหรับผมที่ผมไม่ผ่านบททดสอบนี้ครับ
มันโอเคที่จะสับสน และมันโอเคที่คนดูน้อยลง
หลังจากผ่านมรสุมชีวิต ผมได้เข้าใจแล้วว่า มันเป็นเรื่องธรรมดามาก ๆ ที่คนดูจะลดลง ถ้าว่ากันตามหลัก Marketing funnel คือ:
- Awareness
- Consideration
- Conversion
- Loyalty
ขอบคุณภาพจาก Semrush
อย่างที่เห็นว่ามันคือ กรวยคัดกรอง
พูดง่าย ๆ ว่า การเดบิ้วท์มีไว้เพื่อกรองคนที่น่าจะชอบเรา นั่นเอง
พวกเรารู้ว่าในโลกนี้ ไม่มีทางที่ทุกคนจะชอบเรา ผมคิดว่างานเขียนหรือฝีปากผม ก็ไม่ใช่ทุกคนที่จะชอบ แต่มันจะต้องมีคนที่ชอบในงานเขียนหรือฝีปากผมสักคนแน่นอน
วงการ Vtuber ก็เหมือนกันครับ ในท้ายที่สุดที่เรากลั่นออกมาจนเหลือคนดูที่ชอบเราจริง ๆ ปริมาณต้องน้อยกว่าในตอนไลฟ์เดบิ้วท์เสมอ
นี่เป็นแค่หลักการทางวิชาการตลาด แต่ปัญหาจริง ๆ ที่ทำให้เราทุกข์มาจากภายในใจของเราเอง
การรับมือกับความทุกข์ของเราคือ Skill ที่ Vtuber ต้องมี นั่นจึงเป็นสาเหตุที่ค่ายหรือกลุ่ม Vtuber มักจะรับคนที่อายุมากกว่า 18 เพราะเชื่อว่า คนคนนั้นจะมีวิธีรับมือแล้ว
แต่อายุไม่เกี่ยวข้องกับการรู้วิธีรับมือ มันก็เหมือนกับว่าคุณอายุจวนจะ 35 แล้ว แต่ไม่ได้หมายความว่าคุณจะรู้วิธีการทำกับข้าว ทั้งที่คุณอาจรู้หรือไม่รู้ว่า การทำกับข้าวเป็น มันเจ๋งแค่ไหน
อายุเลยไม่เกี่ยวว่าคุณมีวิธีรับมือหรือเปล่า ต่อให้คุณอายุน้อย ถ้าคุณรู้ว่าเวลาตัวเองเจอความทุกข์ เราจะทำยังไง แบบนั้นคุณก็มีวิธีการรับมือความทุกข์แล้ว
บางคนอาจแก้ด้วยการกินของอร่อย บางคนอาจแก้ด้วยการนั่งสมาธิ บางคนอาจแก้ด้วยการร้องเพลง พวกเรามีหลากหลายวิธีในการแก้ความทุกข์ในใจครับ
คำแนะนำของผมมันอาจดูศาสนาพุทธสักหน่อย แต่ผมก็อยากให้คุณลองเอาไปใช้ดูครับ
ผมแนะนำว่า ให้คุณรู้ปัญหาและแก้ที่สาเหตุครับ
ถ้าหากปัญหาของเราคือ คนดูลดลง เราก็ต้องมั่นใจว่านั่นคือปัญหาของเราจริง ๆ ใช่หรือเปล่า
โน้ตที่ผมฝึกตามหาสาเหตุของปัญหาสำหรับบทความนี้
ถ้าคุณไม่รู้สึกว่า นั่นคือปัญหาของคุณ มันก็จะไม่ใช่ปัญหาของคุณ
เราเลยต้องตัดสินให้ได้ว่า อะไรคือปัญหาสำหรับเรา
เมื่อเรารู้แล้วว่าอะไรคือปัญหา การตามหาสาเหตุก็จะเกิดจากการตามหามูลด้วยข้อเท็จจริง ไม่ใช่ความคิดเห็นส่วนตัว
จากโน้ตตัวอย่างข้างบน ตรงหัวข้อ สาเหตุ ผมไม่ได้คิดเองด้วย bias แต่ผมสังเกตจากข้อเท็จจริงทั้งนั้น ข้อเท็จจริงนี้ต่อให้ผมไม่ชอบใจ มันก็จะเป็นแบบนั้นอยู่ดี
เมื่อเราหาสาเหตุตามข้อเท็จจริง การสร้างเป้าหมายจะเป็นเรื่องที่ง่ายมาก เพราะ
เป้าหมายคือการทำให้สาเหตุหายไป
ถ้าหากสาเหตุคือ การลงผลงานไม่ต่อเนื่อง เราก็ต้องตั้งเป้าหมายว่า เราจะลงผลงานให้ต่อเนื่อง
ฟังดูกำปั้นทุบดิน แต่มันคือกำปั้นของ All might ที่ปล่อยท่า United state of Smash เลยล่ะครับ
United state of Smash ของ All might
สรุป
ผมเข้าใจครับว่ามันสำคัญมากในเรื่องของตัวเลขหลังบ้าน เพราะผมเป็นคนจริงจังที่ชอบดูตัวเลขหลังบ้านครับ
แต่ปัญหาส่วนใหญ่ของความหนักใจหรือความคิดมาก ก็มักจะเกิดจากเลขหลังบ้านพวกนี้แหละฮะ
เพราะเราคาดหวังให้เลขมันสูงขึ้น เพราะเลขสูงขึ้นหมายถึงเรามาถูกทาง แต่ตัวเลขไม่สามารถวัดค่าความรู้สึกของคนได้ครับ
คนดูน้อยลง? คนดูเพิ่มขึ้น? สิ่งที่สำคัญของการมาเป็น Vtuber คืออะไร? คำถามพวกนี้จะยังมีต่อไปให้คนคิดมากได้คิดเสมอครับ
พวกเราเลยต้องตัดสินใจให้ได้ว่าอะไรคือสิ่งสำคัญของพวกเรา และสิ่งสำคัญที่ Healthy จะต้องทำให้เราเติบโตครับ ไม่ใช่ฉุดรั้งเราลง
Isaac
ดีครับผมคนเดิมอีกแล้วแหะๆ ขอบคุณอีกครั้งสำหรับบทความที่น่าสนใจนะครับ
ผมเชื่อว่าบทความของคุณธันวานั้นเป็นสิ่งที่หลายๆคนในวงการ น่าจะประสบพบเจอเหมือนกัน ผมเป็นบุคคลท่านนึง ที่กำลังทำการเข้าสู่ Vtuber industry เช่นกัน ซึ่งนั่นทำให้ผม มาเจอบทความที่เป็นข้อน่าสนใจนี้ด้วยเช่นกัน
เราต้องตระหนักอย่างแรกเลยคือ เราไม่สามารถปฏิเสธได้ว่า Vtuber นั้นคือ Content creator ประเภทหนึ่ง ซึ่งเราต้องมาคิดกันก่อนว่า “Production” ของเราคืออะไร อะไรคือสิ่งที่เราขาย และวิเคราะห์ประเภทลูกค้า / คนดูที่ดูคอนเทนต์ของเรา
เราต้องหาให้ได้ว่า เราคือใคร เราทำอะไร อะไรคือจุดเด่นของเรา และที่สำคัญ เรารักและชอบในการทำอะไร เป็นข้อพื้นฐานของการเลือกทำงาน ซึ่งนั่นรวมในการเป็น Vtuber ด้วยเช่นกัน
ผมมองว่ายอดคนดูมีหลายปัจจัย ไม่ว่าจะเป็นการผ่อนคลายของผู้คนที่เข้ามาดูสตรีม เขารู้สึกว่าเรา Worth กับเวลาของเขารึเปล่า เราเทคแคร์และควมคุมคนดูได้แค่ไหน ความสามารถของเรานั้นมีผลต่อตรงนี้ทั้งหมด เราไม่สามารถสตรีมเกมและแพล่มไปวันๆแล้วหวังให้คนดูเราเพิ่มได้
เราขายอะไร เราดีกว่าคนอื่ด้านไหน จงเค้นออกมา และแน่นอนว่าเราต้องผลิตความสดใหม่ให้คนดูด้วยเช่นกัน
แล้วก็อย่าลืมที่จะผลิตคอนเท้นเพื่อหาคนดูใหม่ๆอย่างสม่ำเสมอด้วย
ผมเชื่อว่ามีสิ่งที่ต้องปรับปรุงและพัฒนาอยู่เสมอ ทุกคนในวงการนี้ต่างก็ต้องหาวิธีที่จะเติบโตและรักษาผู้ชมในระยะยาว แต่ที่สำคัญที่สุดคือการทำในสิ่งที่เรารักและทำให้ผู้ชมสัมผัสถึงความจริงใจของเรา
ไม่รู้สิ ผมก็เคยมีคนรอบตัวที่เป็น Influ ชื่อดังหลายคนเหมือนกัน ผมไม่เคยเห็นพวกเขาคนไหนที่ไม่เคยมีปัญหายอดเอนเกจเลย บางทีมันอาจจะเป็นปัญหาที่ Vtuber ต้องเจอในหน้าที่ของงาน Content Creator ซึ่งเราหลีกเลี่ยงมันไม่ได้ อยู่ที่ว่า เราจัดการมันได้ดีแค่ไหน ทั้งความรู้สึกและการแก้ปัญหาเชิงเทคนิค เห็นหลายคนก็เบิร์นเอาท์จากยอดเอนเกจจนลาจากการทำคอนเท้นไปเยอะก็ดูน่าเศร้าเหมือนกัน
แต่ต้องบอกว่า ตอนนี้ หรือในอนาคต อาจยังมีคนที่รักในตัวผลงานของคุณจริงๆอยู่ ดังนั้นอย่าให้ตัวเลขมาวัดค่าความสำเร็จของตัวเองเกินไป ให้มองว่าตัวเองคือผู้ที่สร้างสรรค์ผลงานที่สำคัญจงมั่นใจในตัวเองเข้าไว้และเมื่อเรารักษาความเชื่อมั่นในตัวเองและอย่าลืมมีความรักกับสิ่งที่ทำครับ
ปล. เสียดายจริงๆน้า ผม scount วีไทยเยอะมากในช่วงนี้เพราะผมพึ่งแห้ว ไปถึงรอบออฟไลน์แต่ตกรอบ 5555555 เลยว่าจะมาเป็นวีอินดี้ไปเลย พอมาดูก็เห็นแบบ เอ้ะ ทำไมบางคนแกลดกันไวจังเลย บางคนพึ่งกำลังจะรีเดบิว เอ้าแกลดแล้ว เอ้าบางคนเปิดเงาไม่ถึงยอด เอ้าแกลดเฉยเลย เสียดายจริงๆครับ อยากเห็นวีที่มีความสามารถในไทยอีกเยอะๆเลย